De Tweede Wereldoorlog in de Lage Landen

Bedenkingen bij vijftig jaar oorlogshistoriografie in de BMGN

Abstract

De evaluatie van vijftig jaren kopij over de Tweede Wereldoorlog in de BMGN – Low Countries Historical Review (BMGN) levert een rijk maar eenzijdig beeld op. Vooral het feit dat de Belgisch-Nederlandse uitwisseling nooit echt van de grond kwam, mag gezien het oorspronkelijke doel van de BMGN een gemiste kans worden genoemd. Helemaal onlogisch is het echter niet: de Belgische en Nederlandse WOII-geschiedschrijving kenden uiteenlopende nationale ontwikkelingen. Zeker de paradigmatische kaders ontwikkelden zich anders en hadden uiteindelijk zelfs tegengestelde effecten: van een situatie van scherpe polarisering in Nederland tot makke consensus in België. Dat maakt een Belgisch-Nederlands gesprek niet vanzelfsprekend. We bedoelen misschien ongeveer hetzelfde met het begrip ‘accommodatie’, maar de specifieke ladingen die dat begrip heeft gekregen, zijn intussen helemaal anders. De concrete voorwaarden creëren voor een Belgisch-Nederlandse uitwisseling binnen dit onderzoeksveld blijft dus een werf, ook voor de BMGN. Deze interactie zou beide nationale historiografische tradities wellicht verrijken.

The evaluation of fifty years of copy about World War II in the BMGN – Low Countries Historical Review (BMGN) yields a rich but one-sided impression. That the Belgian-Dutch exchange never truly got under way may, given the original goal of the BMGN, be considered a missed opportunity. All the same, this is not entirely illogical: Belgian and Dutch WWII historiography followed divergent national trajectories. Especially the paradigmatic contours emerged differently and ultimately even brought about contradictory effects, from deep polarisation in the Netherlands to meek consensus in Belgium. This does not make a Belgian-Dutch dialogue selfevident. We possibly may use the concept ‘accommodation’ with a similar meaning, but the specific connotations that the concept has acquired are by now entirely different. Bringing about the concrete conditions for a Belgian-Dutch exchange within this research field is therefore an ongoing project, even for the BMGN. Such interaction would surely enrich both national historiographic traditions.